बुद्धवनम- तेलंगणातील भव्य बौद्ध केंद्र

आशियातील सर्वात मोठे बौद्ध आध्यात्मिक केंद्र मानले जाणारे, तेलंगणातील बुद्धवनम हे 274 एकर क्षेत्रफळावर रु. 100 कोटी खर्चून उभारले गेले आहे. आंतरराष्ट्रीय अध्यात्मिक पर्यटकांना आकर्षित करण्यासाठी तेलंगणा सरकारने कृष्णा नदीच्या काठावर नागार्जुनसागर येथे विकसित केलेल्या बुद्धवनम हे मेगा बौद्ध थीम पार्क आहे. हा बौद्ध अवशेषांचा खजिना आहे, ज्यामध्ये 3र्‍या शतकापूर्वीचे असंख्य सांस्कृतिक अवशेष आहेत. विशेषत: दक्षिण-पूर्व आशियाई देशांतील देशी आणि विदेशी पर्यटकांना आकर्षित करण्याची सर्व क्षमता प्रकल्प साइटमध्ये आहे.

नागार्जुन सागर आणि त्याच्या आजूबाजूचा प्रदेश एकेकाळी 6 व्या शतकात प्रमुख बौद्ध केंद्रे म्हणून विकसित झाला होता. पूर्व-ऐतिहासिक मनुष्याचे एकेकाळचे निवासस्थान असलेल्या नैसर्गिक गुहेच्या आतील व्यासपीठावर इसवी सनाच्या तिसऱ्या शतकातील एक बौद्ध स्तंभ आहे. प्रकल्पाच्या ठिकाणी कृष्णा नदीच्या डाव्या तीरावर स्थित लॅटराइट खडकांच्या पृष्ठभागावर मेसोलिथिक आणि निओलिथिक युगातील खोबणी आहेत. बुद्धवनम प्रकल्पाच्या विशेष अधिकाऱ्याने सांगितले की, 8500 ईसापूर्व काळातील ब्लेड आणि बुरीन्ससह मेसोलिथिक दगडाची साधने देखील आहेत.

बुद्धवनम प्रकल्प आठ थीमॅटिक विभागांमध्ये विभागला गेला आहे - बुद्धचरितवनम, जातकवनम (बोधिसत्व पार्क), ध्यानवनम (ध्यान पार्क), स्तूपवनम, महास्तुप, बौद्ध शिक्षण केंद्र, हॉस्पिटॅलिटी युनिट्स आणि वेलनेस सेंटर. या विभागांमध्ये सिद्धार्थ गौतमाच्या जीवनातील प्रमुख घटना आणि त्याच्या मागील जन्म कथा, राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय मॉडेल्सचे लघु स्तूप यांचे चित्रण आहे. श्रीलंका सरकारने इंडो-श्रीलंकन ​​कल्चरल एक्स्चेंज कार्यक्रमांतर्गत २७ फूट उंचीच्या अवुकना बुद्ध मूर्तीची प्रतिकृती आणि “धम्म बेल” दान केली.

बुद्धवनम प्रकल्पाच्या आकर्षणाचे केंद्र 21-मीटर उंच आणि 42-मीटर रुंद पोकळ महा स्तूप आहे ज्यामध्ये 24-मीटर त्रिज्या प्रकल्पाच्या केंद्रस्थानी बांधण्यात आलेल्या प्राचीन अमरावती स्तूपांचे स्मरण आहे. त्याच्या भोवती ढोल आणि घुमट भागांवर बौद्ध थीमच्या शिल्पकलेच्या फलकांनी सुशोभित केलेले आहे. महा स्तुपाच्या घुमटाखाली एक भव्य पितळी लेपित मंडप उभा आहे ज्यामध्ये आठ दिशांना तोंड करून पाच आसनांमध्ये बुद्धाच्या आठ मूर्ती आहेत.

बुद्धवनम प्रकल्पाचे आणखी एक मनोरंजक वैशिष्ट्य म्हणजे जातकवनम किंवा बोधिसत्व उद्यान. बौद्ध श्रद्धेनुसार, बोधिसत्व शेवटी सिद्धार्थ म्हणून जन्माला येण्यापूर्वी आणि बुद्ध बनण्यासाठी आत्मज्ञान प्राप्त करण्यापूर्वी "दहा पूर्णता" चा अभ्यास करत अनेक जीवनातून जातो. बोधिसत्वाच्या मागील जन्मांबद्दलच्या या कथा जातक नावाच्या 547 कथांमध्ये स्पष्ट केल्या आहेत, ज्या बुद्धांनी विविध ठिकाणी प्रवचन देताना प्रकट केल्या होत्या. प्रकल्पाच्या ठिकाणी 40 हून अधिक जातक शिल्पे स्थापित करण्यात आली आणि देशभरातील आणि दक्षिण आशियासह 13 प्रमुख बौद्ध स्तूपांच्या प्रतिकृती देखील विकसित केल्या गेल्या आहेत.

संग्रहित