Top Post Ad

मुंबईसारख्या गजबजलेल्या शहरात एक निषाण... गिल्बर्ट हिल

 तुम्ही मुंबईतील ६६ दशलक्ष वर्षे जुने प्रागैतिहासिक नैसर्गिक स्थळ पाहिले आहे का?

जर तुम्ही मुंबईत राहत असाल किंवा भेट दिली असेल, तर तुम्ही मलबार हिल, पाली हिल, अँटॉप हिल आणि खंबाळा हिल सारख्या ठिकाणांबद्दल पाहिले आणि ऐकले असेल. पण तुम्ही मुंबईतील अशी टेकडी पाहिली आहे का जी ६५ दशलक्ष वर्षांहून अधिक काळापासून स्थापित आहे? खरं तर, आज आम्ही अभिनेता मित्र ऋषभच्या घरी एका नाटकासाठी जमलो होतो. आम्ही निघत असताना, मंडळाच्या एका सदस्याने गिल्बर्ट हिलवरील मंदिराकडे बोट दाखवले आणि विचारले, "ते काय आहे?" इमारती आणि रस्त्यांच्या पुढे, एक काळा, निखळ खडक उभा होता. उतार नाही, लक्षात येण्याजोगी हिरवळ नाही, फक्त एक उंच, प्रचंड उंची, एका उंच, प्रचंड भिंतीसारखी.
मी म्हणालो, "ही गिल्बर्ट हिल आहे." सुमारे २०० फूट उंच असलेला, गिल्बर्ट हिल हा एक प्रचंड काळा बेसाल्ट मोनोलिथ आहे, जो सुमारे ६६ दशलक्ष वर्षांपूर्वी तयार झाला होता, जेव्हा डायनासोर पृथ्वीवर फिरत होते आणि पृथ्वीच्या गाभ्यातून लाव्हारस बाहेर पडत होता. त्या काळात बाहेर पडलेल्या वितळलेल्या लाव्हारसाने सध्याच्या महाराष्ट्र, कर्नाटक आणि मध्य प्रदेशचा मोठा भाग व्यापला होता. आज घनरूप झालेला तोच लाव्हारस गिल्बर्ट हिल म्हणून आपल्यासमोर उभा आहे, जो काळाच्या सर्वात जुन्या पुराव्याचा पुरावा आहे.
तज्ञांचे मत आहे की हा खडक मूळतः एका प्रचंड ज्वालामुखीच्या कड्यांचा भाग होता. जवळच्या जोगेश्वरी परिसरात एकेकाळी अनेक उंच कडे होते, ज्यांचे उत्खनन फक्त वीस वर्षांपूर्वी करण्यात आले होते. या उभ्या, स्तंभीय रचना डेव्हिल्स टॉवर (वायोमिंग) आणि डेव्हिल्स पोस्टपाइल (कॅलिफोर्निया) सारख्या अमेरिकन स्मारकांशी तुलना करता येतील. जगातील त्या काळातील हे फक्त तीनच अवशेष आहेत.
भारत सरकारने १९५२ मध्ये याला राष्ट्रीय उद्यान घोषित केले आणि २००७ मध्ये, भूगर्भशास्त्रज्ञांच्या व्यापक प्रयत्नांनंतर, मुंबई महानगरपालिकेने त्याला ग्रेड II वारसा संरचना म्हणून घोषित केले. उत्खनन किंवा बांधकाम आता सक्त मनाई आहे, जरी कालांतराने, पाऊस आणि प्रदूषणामुळे त्याच्या बाह्यभागावर धूप झाल्याची चिन्हं राहिले आहेत.
एक उंच जिना गिल्बर्ट हिलच्या शिखरावर जातो, जो थेट खडक कापून तयार करण्यात आलेला आहे. वर पोहोचल्यावर, दोन लहान मंदिरे दिसतात: गावदेवी मंदिर आणि दुर्गा माता मंदिर. त्यांच्यामध्ये एक लहान बाग आहे आणि पलीकडे मुंबईचे विहंगम दृश्य दिसते: इमारतींचा समुद्र, रस्त्यांचे नाले आणि दूरवर पसरलेले धुराने झाकलेले शहर. "बदला" (१९७४) चित्रपटाचा क्लायमॅक्स येथे चित्रित करण्यात आला.
गिल्बर्ट हिल हा मुंबईसारख्या गजबजलेल्या शहरात एक निषाण आहे, जो सूचित करतो की जग कितीही बदलले तरी दगडात कोरलेल्या काही कथा चिरंतन राहतात.

टिप्पणी पोस्ट करा

0 टिप्पण्या

 READ / SHARE  / FORWARD 
JANATA  NEWS  xPRESS

निरंतर सेवेच्या आर्थिक मदतीकरिता 
for Donation
G pay 8108603260 

संपादक: सुबोध शाक्यरत्न  
M : 8108658970

Email- pr.janata@gmail.com